Często są spełnione wyżej wspomniane warunki zewnętrzne, brak jest zakłóceń słuchowych, mamy własny izolowany kąt do pracy, a jednak narzekamy, że nie jesteśmy w stanie skupić uwagi. Mówiąc nieco inaczej, nasza uwaga dowolna nie staje się mimowolną czy nawykową, a utrzymanie jej na przedmiocie studiów wymaga wielu bardzo wyczerpujących wysiłków.Każdy z nas wie, co to znaczy koncentrować się na nie łubianym przedmiocie. Wspomniane wcześniej falowanie uwagi występuje niezwykle wyraźnie. Okresy, w których w centrum uwagi znajduje się nie łubiany przedmiot, są bardzo krótkie, natomiast bardzo długie są okresy, w których koncentrujemy się na innych, bardziej interesujących sprawach, są to często okresy marzeń na jawie. Ponadto odczuwamy znużenie tym, co robimy, znużenie, które u pewnych osób może doprowadzić do snu. Wielokrotnie stwierdzamy, że nie rozumiemy tego, co czytamy lub słuchamy, jeżeli na przykład znajdujemy się na wykładzie. Czy można zapobiec tym zjawiskom, niewątpliwie obniżającym efektywność studiowania?